Acil Servis Nedir?

Acil servis, hastanelerin ve diğer sağlık kuruluşlarının acil tıbbi yardım gerektiren hastalara hizmet vermek amacıyla kurulan bir sağlık birimidir. Acil servisler, hastanın şikayetine ve sağlık durumunun aciliyetine göre kendi içinde çeşitli birimlere ayrılarak faaliyet göstermektedir. 1960’lı yıllardan itibaren acil servislerdeki yoğunluğun artmasının ardından bu birim, 3 gruba ayrılarak hizmet vermeye başlamıştır. Bu gruplar hastanın taşıdığı belirtilere göre sınıflandırılmakta olup şu şekilde sınıflandırılmaktadır:

Kırmızı Alan

Kırmızı alan: Bu grup, öncelikli acil hastaları ilgilendirmektedir. Kırmızı alan birimi, hayati tehlike taşıyan ağır yaralanma ya da ağır hastalık geçirme durumları ile ilgilenmektedir. Kırmızı alana dahil edilen hastalar en acil durumu gerektiren sınıfta yer almaktadır. Kalp krizi belirtileri, ciddi solunum sorunu, kesici-delici alet yaralanmaları ve çoklu travma gibi sorunları olan kişilere yapılacak olan tıbbi müdahaleler, kırmızı alan biriminde gerçekleştirilmektedir. Ayrıca ambulansla acil servise getirilen hastalar da bu gruba dahil edilmektedir.

Sarı Alan

Sarı alan: Kişinin geçirdiği bir kaza, travma vb. sonucunda vücudunda kalıcı hasar oluşma riski olan hastalıklara sahip olması durumunda yapılacak tıbbi müdahale için sarı alan birimi hizmet vermektedir. Sarı alana yönlendirilen hastalar, müdahaleden önce bir süre bekleyebilmektedir.

Yeşil Alan

Yeşil alan: Hafif yaralanma ve hastalık durumlarında yeşil alan birimi hizmet vermektedir. Yeşil alandaki hastaların sağlık durumu, sarı ve kırmızı alandaki hastalara göre daha az aciliyet barındırmaktadır. Bu sebeple, bu gruptaki hastalar özellikle kalabalık hastanelerde uzun süre bekleyebilmektedir.Hastaların triyaj (acil servislerde tıbbi müdahale önceliklerini belirleme sistemi) işlemi gerçekleştirildikten sonra yukarıda açıklaması yapılan ilgili birimde müdahalesinin yapılması gerekmektedir. Acil Servis Hangi Hastalıklara Bakar?Acil servis, yukarıda belirtildiği üzere hafif hastalıklardan ağır hastalık ve yaralanmalara kadar geniş bir yelpazede hizmet vermektedir. Solunum sıkıntısından kulak ağrısına, kanamadan boğaz ağrısına kadar pek çok sağlık sorunu ile acil servis ilgilenmektedir.             Acil servis kapsamında müdahale edilen hastalıklar, triyaj kategorilerinin tanımı çerçevesinde şu şekildedir:Kırmızı alan biriminin kapsamında yer alan hastalıklar şu şekilde sıralanmaktadır:

Şok

Kalp durması (Kardiyopulmoner arrest)

Koma

Havayolu tıkanması

Solunum sıkıntısı

Çoklu travma

Anafilaksi (Sonu ölüme kadar varabilen alerjik şok)

Febril konvulsiyon (Özellikle 3-5 yaş arası çocuklarda sık görülmektedir)

Ciddi ağrılı durumlar

Zehirlenme

Vücudun çeşitli yerlerinde kontrol edilemeyen kanamalar

Doğum

Sarı alan biriminin kapsamında yer alan hastalıklar şu şekilde sıralanmaktadır:

Karın ağrısı

Yutma zorluğu ile boğaz ağrısı

Orta derece yanıklar

Renal taşlar (böbrek taşları)

Uzun kemik ya da kalça kırıkları

Vücutta ampütasyon ile olmayan kesikler

Çoklu ya da açık kırıklar

Ateşsiz ciddi baş ağrısı

Yeşil alan biriminin kapsamında yer alan hastalıklar şu şekilde sıralanmaktadır:

Burkulmalar

Kronik eklem ağrıları

Kronik baş ağrısı

Döküntü

Yara bakımı

Vajinal akıntı

Soğuk algınlığı şikayetleri

Minör kulak ağrısı

Minör izole ekstremite (uzuv) yaralanması

Anafilaksi oluşturmayan (alerjik şok etkisi yaratmayan) böcek ısırıkları

Sütür alımı (dikişlerin alınması)

Uluslararası parametreye göre acil servisin ilgilendiği hastalıkların listesi ise aşağıda sunulmuştur:

Terör, sabotaj, kurşunlanma, bıçaklanma, kavga, vb

Tecavüz

İntihar girişimi

Trafik kazası

Ciddi yanıklar

Bilinç kaybına neden olan her türlü durum

Üremik ve diyabetik koma [Böbrek yetersizliğinin ve diyabet (şeker hastalığı)nın yol açtığı bilinç bulanıklığından başlayıp tam bilinç kaybına (koma) kadar yaşanabilecek durumlar]

Menenjit, ensefalit, beyin absesi

Ani felçler (inme)

Ciddi alerjiye bağlı vakalar (Bu durumlarda kalp ritminde bozulma, solunum yollarında tıkanmaya yol açabilecek ciddiyette alerji ya da tansiyon düşmesi gibi belirtiler gözlenebilmektedir)

Migren ve/veya kusma, bilinç kaybıyla birlikte görülen baş ağrıları

Donma, soğuk çarpması

Dalgıç (dekompresyon) hastalığı (Halk arasında “vurgun yemek” adıyla bilinir)

Yüksekten düşme

Ciddi göz yaralanmaları

Aşırı saldırganlığa yol açan akut psikotik vakalar

Ciddi iş kazaları, uzuv kopması

Alt ekstremite ve omurga kırıkları: büyük dış veya iç kanamaya yol açan bacak kırıkları ve her türlü omurga kırıkları.

Renal kolik

Travmaya bağlı ortaya çıkan hayati tehlike taşıyan iç ya da dış kanamalar (akut masif kanamalar)

İçi boş organların (mide, barsak vb) tıkanması, delinmesi, iltihaplanması ya da düğümlenmesi (akut batın)

Elektrik çarpması

Kalp krizi, aritmi (kalp ritminin düzensizleşmesi), hipertansif (yüksek tansiyonla ilgili) krizler (Bu gibi durumlar beyin kanamasına sebebiyet verebilmektedir)

Astım krizi, akut solunum problemleri

Suda boğulma

Sıcak çarpması

Zehirlenmeler

Genel durum bozukluğun ile birlikte seyreden diyaliz hastalığı

Yenidoğanda bilinç kaybı

Enfeksiyon hastalıkları, sıcak çarpması, zehirlenme gibi çeşitli sebeplerle ortaya çıkabilen yüksek ateş sorunu (Kalp ritim bozukluğu, havale gibi sorunlara yol açabilmektedir. Ateş, ortalama 39,5 ve üzerindedir)

Su kesesinin boşaldığı, başlamış doğum faaliyetleri

Yetersiz bakım, ağır hastalık, yeterli beslenmeme, yaşlılık gibi nedenlerden kaynaklı genel sağlık durumunun tehlikeli boyutlara varan derecede bozulması